Saponin là gì? Saponin có trong thực phẩm nào? Có lợi cho sức khỏe không?

Nhắc tới Saponin chắc hẳn nhiều người sẽ cảm thấy lạ lẫm là đặt câu hỏi “Saponin là gì?”. Tuy nhiên, đây là một hoạt chất quen thuộc đem nhiều lợi ích quý giá với sức khỏe con người. Hãy đọc bài viết dưới đây để cùng tìm hiểu Saponin là gì và tác dụng của chúng như thế nào với cơ thể nhé. 

I/ Saponin là gì? 

Saponin là một Glycosyd là một hoạt chất đặc biệt có lợi cho cơ thể con người, chứa trong nhiều loại thảo mộc, thực vật như: rau, đậu, nhân sâm, nấm linh chi,…. Ngoài ra, Saponin còn được tìm thấy trong một số loại động vật thân mềm như: hải sâm, sao biển,… Saponin có vị đắng, mùi hắc và gây hắt hơi mạnh. Một số Saponin có chứa độc tố được biết đến với tên gọi là Sapotoxin.

II/ Tác dụng của Saponin với sức khỏe con người 

Các nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng, Saponin có tác động tích cực đối với sức khỏe con người

1. Giảm Cholesterol

Từ những thí nghiệm trên cả động vật và con người, Saponin đã được chứng minh rằng có tác dụng làm giảm Cholesterol có trong huyết tương và máu. Nồng độ Saponin còn giúp ức chế sự hấp thu Cholesterol cho cơ thể.

Cơ chế hoạt động của Saponin trong quá trình làm giảm mỡ máu là do các loại Acid mật được hấp thụ bởi saponin. Từ đó làm giảm bài tiết acid mật qua phân, sau cùng được thay thế bằng sự tăng chuyển cholesterol thành acid mật của gan.

Ngoài ra, một số saponin có sự ràng buộc với muối mật và cholesterol trong đường ruột. Các mixen nhỏ được hình thành giữa muối mật và cholesterol tạo thuận lợi cho sự hấp thụ của nó. Saponin gây giảm cholesterol trong máu bằng cách ngăn chặn tái hấp thu của nó.

2. Phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh ung thư

Các nghiên cứu chứng minh rằng, Saponin có khả năng ngừa ung thư, chống đột biến tế bào và ngăn chặn tế bào ung thư phát triển. Nồng độ saponin phản ứng với các tế bào giàu cholesterol của các tế bào ung thư, từ đó gây ức chế, ngăn ngừa sự phát triển căn bệnh này. Nồng độ saponin càng cao, tốc độ tăng trưởng tế bào ung thư và khả năng hoạt động của nó càng giảm mạnh.

Ngoài ra, Saponin còn được phát hiện có tác dụng tích cực trong việc ngăn ngừa ung thư ruột kết ( ung thư đại tràng ). Theo viện Linus Pauling, saponin làm giảm lượng axit mật thứ cấp mà vi khuẩn đường ruột có thể sản xuất bằng cách gắn vào acid mật chính. Do đó làm giảm khả năng mắc ung thư đại tràng, hỗ trợ cải thiện cũng như bảo vệ sức khỏe cho con người.

3. Tăng cường hệ miễn dịch

Saponin có thể chống lại nhiễm trùng bởi các ký sinh trùng. Khi được bổ sung vào cơ thể con người, saponin còn giúp hệ miễn dịch chống lại và bảo vệ cơ thể vi khuẩn, virus xâm nhập. Từ đó cải thiện sức đề kháng, tăng cường hệ miễn dịch, hạn chế khả năng mắc bệnh, ốm đau.

4. Chống Ôxi hóa

Saponin có thành phần không đường và phần này hoạt động như một chất chống Ôxi hóa, giúp giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh tim mạch.

5. Cải thiện thần kinh, giảm căng thẳng

Saponin ở một số thực phẩm quý giá như nhân sâm, đông trùng,… có tác dụng cực kỳ có lợi cho hệ thần kinh, giúp làm giảm căng thẳng, cải thiện trầm cảm. Hoạt chất Saponin Rf có khả năng làm dịu cơn đau trong các tế bào não, trong khi đó Saponin Rg1 lại tác động tới sự tập trung, chống stress, mệt mỏi, Saponin Rg2 hạn chế sự gắn kết các tiểu cầu máu, phục hồi trí nhớ, Saponin Rb1 làm dịu cơn đau, ức chế hệ thống thần kinh trung ương.

6. Kháng khuẩn, chống viêm

Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng, Saponin có tác dụng chống lại nhiều loại nấm như: Aspergillus, Fusarium, Candida albicans, C.glabrata,…

Ngoài ra, theo kết quả nghiên cứu, Saponin trong lá cây củ cải đỏ có khả năng chống viêm mạnh với các tình trạng viêm mãn tính và cấp tính. Điều này là do, Saponin này có cơ chế hoạt động liên quan tới sự ức chế của prostaglandin và histamine. Hay Saponin từ chiết xuất methanol của phần quả giống Gleditsia caspica có thể ức chế quá trình phát triển cũng như cải thiện bệnh viêm trong thời gian điều trị.

Bạn có thể bắt gặp một số saponin có tác dụng chống viêm trong Camthaor, ngưu tất,…

III/ Sử dụng thực phẩm nào để hấp thu được nhiều Saponin nhất

Bạn có thể bắt gặp Saponin ở rất nhiều loài thực vật và một số động vật thân mềm. Saponin rất đa dạng và mỗi loại saponin lại có đặc điểm và tác dụng với cơ thể khác nhau. Tùy thuộc vào nhu cầu hấp thụ và mục đích sử dụng, bạn có thể lựa chọn saponin trong các thực phẩm phù hợp như:

1. Đậu nành

– Saponin chiết xuất đậu nành có khả năng ức chế, ngăn ngừa ung thư biểu mô đại tràng, tăng cường hệ miễn dịch, phục hồi sức khỏe. Một số saponin có tác dụng cụ thể chống ung thư là: acid betulinic, acid ursolic, acid oleanolic,… Ngoài ra saponin trong đậu nành còn có khả năng hỗ trợ giảm thiểu cholesterol trong máu. Theo nghiên cứu chỉ ra rằng có ít nhất 10 saponin triterpennoid trong đậu nhanh có tác dụng giảm cholesterol.

2. Cây thuộc họ nhân sâm

– Saponin có trong một số cây thuộc họ Nhân sâm như: nhân sâm, Tam thất,… có tác dụng lớn trong việc bổ sung sinh lực, tăng cường thể chất.

3. Một số loại thảo dược

– Saponin trong các thảo dược như: Viễn chí, Cát cánh, Cam thảo,… có khả năng hỗ trợ hô hấp, long đờm, giảm ho.

4. Rau má

– Rau má cũng là một loại thực vật chứa hàm lượng saponin cao. Saponin trong rau má có thể chiết xuất làm thuốc chống viêm, liền sẹo, chữa bỏng, loét da, hơn thế nữa còn có khả năng thông tiểu, lợi giải, ngăn ngừa cao huyết áp.

5. Yến mạch

– Lượng saponin chứa trong yến mạch cũng khá cao. Loại saponin này giúp tẩy tế bào chết, cải thiện làn da. Chị em phụ nữ sẽ có làn da căng bóng, trẻ mịn, cải thiện sắc đẹp.

6. Một số động vật thân mềm

– Không chỉ xuất hiện ở các loài thực vật, saponin còn chứa trong một số loài động vật thân mềm như: hải sâm, sao biển,… Saponin chứa trong những loài động vật này có khả năng hỗ trợ hệ thần kinh, giảm căng thẳng, nâng cao sức đề kháng, ức chế quá trình phát triển, di căn của các bệnh ung thư.