Một số điều cần biết về bệnh xơ gan mật tiên phát

Xơ gan mật tiên phát là bệnh mạn tính của gan, đặc trưng bởi tình trạng phá hủy tự miễn của ống mật trong gan và tình trạng ứ mật. Dưới đây là một số thông tin về tình trạng bệnh này, cùng mình tìm hiểu nhé

Nguyên nhân gây bệnh xơ gan mật tiên phát

• Giới tính: Phần lớn các trường hợp mắc bệnh xơ gan mật tiên phát là phụ nữ;

• Tuổi tác: Bệnh phổ biến ở người trong độ tuổi 30 – 60 tuổi;

• Yếu tố gia đình: Những người ở trong gia đình có người mắc bệnh sẽ có tỷ lệ mắc xơ gan mật nguyên phát cao hơn;

• Nhiễm trùng: Các chuyên gia nghi ngờ bệnh có thể được kích hoạt bởi một loại vi khuẩn, nấm hoặc ký sinh trùng (để giải thích vì sao trong các ống dẫn mật trong gan có sự hiện diện của một lượng lớn các tế bào bạch cầu).

Chẩn đoán xơ gan mật tiên phát

Chẩn đoán dựa trên các triệu chứng lâm sàng

Một số triệu chứng đặc trưng như:

• Mệt mỏi, ngứa da, khô miệng, khô mắt, đau phần trên bên phải bụng, vàng da và vàng mắt, sạm da không liên quan với ánh nắng, tích tụ dịch trong ổ bụng (báng bụng), sưng bàn chân và mắt cá chân.

• Ngoài ra, bệnh nhân còn có thể có triệu chứng tiêu chảy có thể có lẫn mỡ trong phân, lắng đọng mỡ vùng da quanh mắt và mí mắt hoặc trong các nếp gấp trong lòng bàn tay, lòng bàn chân, khuỷu tay, đầu gối,…

Chẩn đoán thông qua các xét nghiệm cận lâm sàng

• Xét nghiệm máu đánh giá chức năng gan: Kiểm tra nồng độ men gan để đánh giá khả năng mắc bệnh gan và tình trạng tổn thương đường mật;

• Xét nghiệm máu kiểm tra các bệnh tự miễn

• Chẩn đoán hình ảnh: Có thể sử dụng siêu âm gan, chụp cộng hưởng từ gan và chụp cắt lớp vi tính để tìm ra những vấn đề bất thường ở gan;

• Sinh thiết gan: Bác sĩ sẽ dùng một kim nhỏ, đâm vào gan qua da rồi lấy một mẫu mô nhỏ trong gan để kiểm tra trong phòng thí nghiệm. Phương pháp này giúp chẩn đoán chính xác bệnh hoặc xác định giai đoạn bệnh. Bác sĩ cũng có thể lấy thêm mẫu sinh thiết gan nhiều lần để kiểm tra sự tiến triển của bệnh xơ gan mật tiên phát.

• Chẩn đoán phân biệt xơ gan mật tiên phát với các bệnh khác: Bệnh cần được chẩn đoán phân biệt với tình trạng tắc nghẽn đường dẫn mật mạn tính (do sỏi hoặc chít hẹp đường mật), viêm ống mật xơ hóa nguyên phát, carcinoma của ống mật, bệnh sarcoid, độc tính của thuốc và một số trường hợp viêm gan mạn tính.

• Xét nghiệm máu giúp chẩn đoán các chấn thương bụng kín: Xét nghiệm máu đánh giá chức năng gan được thực hiện để kiểm tra nồng độ men gan để đánh giá khả năng mắc bệnh gan và tình trạng tổn thương đường mật

Biến chứng của bệnh xơ gan mật nguyên phát

• Xơ gan: Là hiện tượng sẹo hóa gan, khiến gan bị suy giảm chức năng. Xơ gan có thể xảy ra ở giai đoạn cuối của bệnh xơ gan mật tiên phát. Bệnh nhân bị xơ gan có thể dẫn tới suy gan (xảy ra khi gan không thể hoạt động bình thường);

• Tăng áp lực tĩnh mạch cửa: Máu từ ruột, lách và tuyến tụy chảy vào gan qua tĩnh mạch cửa. Khi mô sẹo do bệnh xơ gan mật nguyên phát làm cản trở lưu thông dòng máu bình thường qua gan, máu sẽ không lưu thông được, làm tăng áp lực trong tĩnh mạch cửa. Và vì máu không lưu thông qua gan bình thường nên các hormone, thuốc và các chất độc trong máu sẽ không được lọc khi qua gan;

• Giãn tĩnh mạch: Khi máu lưu thông qua tĩnh mạch cửa bị chậm hoặc bị chặn thì có thể trào ngược qua các tĩnh mạch khác, đặc biệt là các tĩnh mạch trong dạ dày và thực quản. Các mạch máu này có đặc điểm là vách mỏng nên khi tăng áp lực có thể gây xuất huyết phần trên dạ dày hoặc trong thực quản, có thể đe dọa tới tính mạng bệnh nhân;

• Loãng xương: Bệnh nhân xơ gan mật nguyên phát có nguy cơ cao xương bị yếu và giòn, dễ gãy xương hơn so với người bình thường;

• Thiếu hụt vitamin: Vì đường mật bị tổn thương, không cung cấp đủ lượng mật cần thiết cho nhu cầu của cơ thể nên khả năng hấp thu chất béo và các vitamin tan trong chất béo như vitamin A, D, E và K của hệ tiêu hóa bị sụt giảm, dẫn tới thiếu hụt các chất trên;

• Có vấn đề về trí nhớ: Một số bệnh nhân xơ gan mật tiên phát có vấn đề về trí nhớ, giảm khả năng tập trung;

• Ung thư gan: Bệnh phá hủy các mô gan khỏe mạnh, làm tăng nguy cơ ung thư gan;

• Tăng nguy cơ mắc các bệnh khác: Người bệnh xơ gan ứ mật nguyên phát dễ mắc các bệnh về chuyển hóa hoặc rối loạn hệ miễn dịch như bệnh xơ cứng bì hạn chế, bệnh về tuyến giáp và viêm khớp dạng thấp.

=> Trên đây là một số thông tin về nguyên nhân, phương pháp chẩn đoán, cũng như những biến chứng của bệnh xơ gan tiên phát. Nắm được những thông tin này sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc phòng bệnh.

Biên soạn: Skv.com.vn