Một số bệnh về gan thường gặp ở người cao tuổi

Người cao tuổi dễ có nguy cơ bị một số bệnh gan cũng như dễ có nguy cơ bị những biến chứng nặng như suy gan, xơ gan, ung thư gan đặc biệt trên những người bệnh có bệnh gan mạn tính trước đó. Vì càng lớn tuổi các hoạt động cơ thể ngày càng suy yếu, người cao tuổi sẽ phải đối diện với gánh nặng bệnh tật, dễ bị nhiều bệnh cùng một lúc, đặc biệt là các bệnh mạn tính. Người cao tuổi sẽ suy giảm khả năng duy trì cân bằng cuộc sống, cân bằng cơ thể, dẫn đến rối loạn cấu trúc và suy giảm chức năng của tất cả các cơ quan.

Nguyên nhân người cao tuổi dễ mắc bệnh

• Lão hóa ở người cao tuổi là yếu tố nguy cơ chính của hầu hết các bệnh cấp và mạn tính. Gan là cơ quan lớn nhất và đảm nhiệm nhiều chức năng nhất của cơ thể, cùng với sự lão hóa các bộ phận trong cơ thể, gan của người cao tuổi cũng bị nhiều biến đổi, lão hóa làm giảm khả năng tái tạo, làm chậm đáng kể sự phục hồi chức năng vì vậy gan dễ bị tổn thương, dễ bị xơ hóa.

• Khối lượng gan giảm,  lưu lượng máu nuôi gan,  khả năng tái tạo gan giảm,…dẫn đến giảm thể tích gan, suy giảm chức năng gan liên quan đến tuổi. Ở người cao tuổi dễ có tình trạng Albumin máu giảm, men gan tăng, Bilirubin máu tăng,…

• Phản ứng miễn dịch chống lại mầm bệnh và các tế bào ác tính suy yếu, ở người cao tuổi dễ có nguy cơ bùng phát viêm gan vi trùng, viêm gan virus, bệnh gan tự miễn, gan nhiễm mỡ.

• Bệnh khởi phát với triệu chứng mơ hồ, biểu hiện không rõ ràng nhưng bệnh gan ở người cao tuổi lại đưa đến nhiều biến chứng nặng, các phương pháp điều trị ít hiệu quả, khó điều trị, khó phục hồi, tỷ lệ tử vong cao.

Người cao tuổi cần lưu ý những bệnh gan sau

• Viêm gan siêu vi: Ở  người bệnh cao tuổi khi bị nhiễm HAV, HEV cấp tính có nguy cơ dẫn đến các biến chứng như suy gan, viêm tụy, bệnh não gan,… gia tăng tỷ lệ phải nhập viện và tử vong. Nhiễm vi rút viêm gan B, vi rút viêm gan C ở người bệnh cao tuổi dễ có nguy cơ bùng phát dẫn đến suy chức năng gan, xơ gan, ung thư gan.

• Bệnh gan tự miễn: Tỷ lệ bệnh gan tự miễn, bao gồm viêm gan tự miễn và xơ gan ứ mật nguyên phát cũng gặp ở người bệnh cao tuổi

• Bệnh gan nhiễm mỡ: Lão hóa, đi kèm với béo bụng và mỡ nội tạng quá mức, gây ra tình trạng kháng insulin và tăng tiết cytokine tiền viêm dẫn đến hội chứng chuyển hóa và đái tháo đường type 2, gan nhiễm mỡ. Đây là bệnh chủ yếu hay gặp ở người trung niên và người cao tuổi. Người bệnh cao tuổi có nhiều nguy cơ bệnh gan nhiễm mỡ hơn do thường có một số bệnh lý đi kèm như tăng huyết áp, béo phì, tiểu đường và tăng lipid máu.

• Tổn thương gan do thuốc: Người cao tuổi thường phải sử dụng rất nhiều loại thuốc để điều trị nhiều bệnh lý khác nhau, đa phần các loại thuốc lại được chuyển hóa qua gan càng làm tăng thêm gánh nặng cho gan, gan chịu nhiều áp lực nên người cao tuổi rất dễ bị tổn thương gan do thuốc.

• Viêm gan mạn tính: Tỷ lệ mắc bệnh gan mạn tính đang rất cao ở người cao tuổi.

• Xơ gan: người già có nguy cơ tiến triển xơ hóa gan, xơ gan, đặc biệt ở những người có tổn thương gan mạn tính trước đó như viêm gan virus, viêm gan rượu,…

• Ung thư gan: người bệnh cao tuổi có thể bị ung thư gan ngay cả khi không bị xơ hóa, điều này cho thấy rằng chính sự lão hóa có thể là yếu tố ảnh hưởng sinh ung thư gan.

Các triệu chứng cần lưu ý truy tìm bệnh gan ở người cao tuổi

• Chán ăn, mệt mỏi, đầy hơi, chướng bụng, ăn không tiêu.

• Dễ bị rối loạn tiêu hóa, táo bón, tiêu chảy.

• Sốt, đau bụng dai dẳng.

• Vàng da, vàng mắt, nước tiểu vàng.

• Các dấu hiệu điển hình bệnh gan: sao mạch, lòng bàn tay son, vú to ở đàn ông, tuần hoàn bàng hệ,….

• Sụt cân hoặc tăng cân bất thường.

• Giai đoạn nặng có thể có báng bụng, phù chân, xuất huyết tiêu hóa, hôn mê gan, suy thận, nhiễm trùng.

Cần chú ý các biện pháp hạn chế bệnh gan ở người cao tuổi sau đây

• Khám sức khỏe định kỳ ít nhất 6 tháng một lần hoặc khi nhận thấy cơ thể có những triệu chứng thay đổi bất thường, đừng để khi phát sinh bệnh hoặc khi bệnh đã kéo dài, đã có biểu hiện nặng mới đến bác sĩ thì đã muộn.

• Khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi cần chú ý đặc biệt tới chế độ dinh dưỡng phù hợp sao cho đầy đủ và cân đối.

• Chế độ ăn của người cao tuổi cần đa dạng, bảo đảm đầy đủ năng lượng, đầy đủ chất dinh dưỡng, tăng cường đạm thực vật, rau xanh, chất xơ, trái cây tươi và uống nhiều nước, không nhiều dầu mỡ, chất béo. Nên chia bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày, thức ăn không quá mặn, quá ngọt,  không quá lạnh hoặc quá nóng, không sử dụng thức ăn không an toàn, nhiễm nấm mốc.

• Tuân thủ việc dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ. Không được tự ý dùng thuốc đặc biệt các loại thuốc không rõ nguồn gốc.

• Kiểm soát trọng lượng cơ thể bằng cách thay đổi lối sống, tập thể dục như đi bộ, chạy bộ, đạp xe đạp và chế độ ăn kiêng hợp lý ở người cao tuổi có thể làm giảm sự tích tụ chất béo trong gan và cải thiện tình trạng rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp và kháng insulin.

=> Trên đây là một số thông tin bệnh viêm gan mà người cao tuổi dễ mắc phải cũng như những nguyên nhân dẫn đến bệnh. Hi vọng sẽ giúp ích cho bạn.

Biên soạn: Skv.com.vn